ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΛΣΤ’
Παρασκευή 26 Νοεμβρίου 1999
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κύριος Υπουργός έχει το λόγο για δεκαπέντε λεπτά.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Τα οποία, μάλλον δεν θα χρειαστεί να τα χρησιμοποιήσω εξολοκλήρου.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Αυτόν το χρόνο δικαιούσθε. Εσείς χρησιμοποιείτε όσο θέλετε.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Αγαπητοί συνάδελφοι, το πιο χαρακτηριστικό, θα έλεγα και βιωματικό στοιχείο των πολιτικών, όσο και αν είμαστε στο στόχαστρο την τελευταία περίοδο, είναι η αίσθηση της ευθύνης και του καθήκοντος. Κι εγώ πιστεύω ότι είναι υψηλότατη στο πολιτικό προσωπικό της χώρας, παρά την κακή δημόσια εικόνα μας.
Αυτό το επικαλούμαι ακούγοντας όλους σας και ξεκινώντας τη δευτερολογία μου, για τον εξής λόγο:
Κουβαλώντας το φορτίο της δικής μου αίσθησης καθήκοντος, όποια και αν είναι αυτή, ένα φορτίο που σας βεβαιώνω ότι γέμισε μέχρι πολύ επάνω από τη θητεία μου σ’ αυτό το Υπουργείο και από τη γνωριμία μου με το νησιώτικο χώρο, είπα “θα πάω σήμερα στο Κοινοβούλιο έχοντας δύο στόχους, πρώτον, όσο μπορώ να απεμπλακώ από τα αντανακλαστικά που όλοι κουβαλάμε για χρόνια ολόκληρα και τα οποία, κατά την ταπεινή μου γνώμη, μας έχουν βλάψει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο”. Χαρακτηριστικό αντανακλαστικό η τελευταία αποστροφή του συναδέλφου μου ότι η μόνη σωτηρία είναι να πέσει το ένα κόμμα και να έλθει το άλλο, άρα θα λυθούν τα προβλήματα ή οι κονταρομαχίες που συνήθως κάνουμε ή η διάθεση που έχουμε σ’ αυτήν την Αίθουσα να κατατροπώνουμε ο ένας τον άλλον.
Αυτό, κυρία Μπακογιάννη, στη θεατρική διάλεκτο λέγεται μανιέρα και οι θεατρικοί κριτικοί όταν θέλουν να στηλιτεύσουν κάποιον από τους καλλιτεχνικούς παραγωγούς, είτε είναι σκηνοθέτης είτε πολύ περισσότερο ηθοποιός, λένε “δυστυχώς κόλλησε στη μανιέρα του”.
Φοβάμαι να πω ότι σε σχέση με αυτά, που είπατε, δεν έχω τίποτε να σχολιάσω και το λέω πολύ ειλικρινά. Απ’ αυτά που είπατε τίποτε δεν αφορά το μέλλον των νησιών. Πάρα πολλά αφορούν την αισθητική της πολιτικής ζωής, όπως έχει διαμορφωθεί, που όλοι όμως έχουμε χρέος να την αλλάξουμε, να τη μεταμορφώσουμε. Θα ήσασταν δηλαδή πολύ ικανοποιημένοι, αν ερχόμουν εγώ σήμερα και έχοντας υπόψη το πλαίσιο που θα κινηθείτε, για έργο προς έργο να έχω τις απαντήσεις, σε μερικές από τις οποίες θα έβγαινα εγώ νικητής και σε άλλες εσείς;
Για παράδειγμα μου είπατε …
ΘΕΟΔΩΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Είναι σοβαρά αυτά;
ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Παρακαλώ πολύ, δεν σας διέκοψα.
Μας κρίνουν αυτοί που μας ακούν, κυρία Μπακογιάννη…
ΘΕΟΔΩΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Σας κρίνουμε, κύριε Υπουργέ…
ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Σοβαρά δεν ήταν αυτά τα οποία αναπτύξατε εσείς.
‘Οταν έρχεσθε εδώ, για παράδειγμα, και λέτε για απορροφήσεις του 10% ή 12%, είναι σοβαρά αυτά; ‘Οταν μάλιστα είναι γνωστό ότι οι απορροφήσεις του δευτέρου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης θα είναι 100%. Με αυτά θέλετε να ασχοληθούμε; ‘Η όταν έρχεται εδώ ο αγαπητός μου συνάδελφος κ. Βαρίνος και λέει να επαναφέρουμε σε λειτουργία το πλοίο του Ιπποκράτους, ενώ αυτό το πλοίο ήταν εντελώς αναποτελεσματικό, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, αφού δεν μπορεί να κινηθεί πάνω από τα 6 Μποφόρ, έχει ένα δισεκατομμύριο κόστος ετησίως και σε δύο χρόνια λήγει η άδεια νηολογίας του; Το έχουμε βγάλει δεκαπέντε φορές σε δημοπρασία και δεν ασχολείται κανείς με το να το αγοράσει.
‘Εναντι αυτού εμείς διαρθρώνουμε μία ολόκληρη πολιτική πρόταση για την υγειονομική θωράκιση των κατοίκων του αρχιπελάγους. Εσείς για εκείνα τα θέματα θέλετε να μιλήσουμε σήμερα; Εγώ είπα να αξιοποιήσουμε αυτήν τη συνάντηση, “για να βάλουμε τον πήχη ψηλά” για τα προβλήματα του αρχιπελάγους.
Αγαπητοί συνάδελφοι, φοβάμαι ότι δεν υπήρξε κατανόηση σ’ αυτά που είπα, εξαιρώντας μόνο τον κ. Δραγασάκη, ο οποίος είναι τώρα απών και ο οποίος είναι μέσα στον πυρήνα του προβλήματος του αρχιπελάγους. Σας επαναλαμβάνω ότι αργά ή γρήγορα τα έργα υποδομής θα γίνουν στο αρχιπέλαγος και δεν είναι αυτό το στοίχημα. Και τα αεροδρόμια θα γίνουν και τα ελικοδρόμια θα γίνουν και τα καλά νοσοκομεία θα γίνουν και τα καλά εκπαιδευτήρια θα γίνουν, ανεξάρτητα από το ποια θα είναι η κυβέρνηση, γιατί εδώ είναι θέμα διαχείρισης και όχι θέμα ιδιαίτερης φαντασίας.
Το πρόβλημα είναι ότι σαν χώρα έχουμε ένα μεγάλο έλλειμμα. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε ειδικές νησιώτικες πολιτικές. Αυτό το πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται από έναν Υπουργό Αιγαίου, και μάλιστα με την υπόσταση που έχει σήμερα το Υπουργείο Αιγαίου, ούτε καν από μία κυβέρνηση. Είναι θέμα εθνικής συνεννόησης. Είπατε και ξαναείπατε για το πόρισμα της Βουλής. Αυτό το πόρισμα της Βουλής απέχει από τις ανάγκες του αρχιπελάγους. Είναι απλώς κάποια μέτρα πολιτικής που προτείνει. Μα, δεν πρόκειται περί αυτού. Κάποτε πρέπει, επιτέλους, να συνεννοηθούμε. Αν δεν αρχίσουμε να σκεπτόμαστε με μία διαφορετική νοοτροπία για το αρχιπέλαγος, μία ζωή θα κάνουμε μπαλώματα. Δεν πρόκειται να φέρουμε τη μεγάλη ανατροπή. Και η μεγάλη ανατροπή είναι ότι πρέπει πολιτική προς πολιτική όλα τα κόμματα μαζί να συνεννοηθούμε, προκειμένου να διαρθρώσουμε ιδιαίτερες πολιτικές για το αρχιπέλαγος. Σ’ αυτό έχουμε ευθύνη όλοι, γιατί δεν κυβερνάει το ΠΑΣΟΚ τη χώρα από τότε που αυτή συστάθηκε. Τα νησιά δεν υπάρχουν μόνο τώρα. Το πρόβλημα όμως είναι, ποιος έχει τις μεγαλύτερες ευθύνες; Αυτός ο τρόπος σκέψης πρέπει να αλλάξει.
Και όσοι είπαν -και το είπε μετ’ επιτάσεως ο πρώτος εκ των επερωτώντων, ο συνάδελφος κ. Βαρίνος- ότι σήμερα τα πράγματα λειτουργούν, υπάρχουν πολιτικές, υπάρχει ρόλος του Υπουργείου στη διαμόρφωση αυτών των πολιτικών, είναι πολύ μακριά νυχτωμένοι. Ούτε πολιτικές υπάρχουν ούτε Υπουργείο που να μπορεί να παίζει ρόλο στη διαμόρφωση αυτών των πολιτικών. Η δυνατότητα ενός Υπουργείου για να παίζει ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικών είναι μία και μόνη: Να έχει ρόλο στη διαμόρφωση του κανονιστικού πλαισίου. Αν δεν τον έχει αυτόν το ρόλο, δεν γίνεται τίποτα. Πώς έχει ρόλο π.χ. το ΥΠΕΣΔΑ στην πολιτική προσωπικού της χώρας;
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΑΡΙΟΣ: Ποια είναι η πρότασή σας, κύριε Υπουργέ;
ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Την έκανα, αλλά δεν την ακούσατε. Εγώ είπα ότι θέλω να βάλω τον πήχη ψηλά. Πώς λοιπόν το ΥΠΕΣΔΑ λέει ότι για όλα τα θέματα ανθρώπινου δυναμικού, ό,τι και αν προτείνουν όλα τα Υπουργεία, το συνυπογράφει ο Υπουργός ΥΠΕΣΔΑ; Ε, λοιπόν, για όλα τα θέματα όλων των πολιτικών της χώρας, αν θέλουμε να αποκτήσουμε νησιώτικες πολιτικές και να πάνε αλλού τα πράγματα για τα νησιά, θα πρέπει αναλόγως να πράξουμε. Αλλιώς, μια ζωή έτσι θα είναι. Εγώ είμαι ένας στεριανός, όπως ξέρετε, και δεν ξέρω για πόσο θα είμαι σ’ αυτό το Υπουργείο, τα λέω όμως με πόνο ψυχής, γιατί έπαθα σοκ όταν διαπίστωσα αυτά τα πράγματα, όταν είδα τις αστοχίες του συνόλου των πολιτικών της χώρας στο αρχιπέλαγος. Και ήθελα σήμερα κυρίως να συζητήσουμε γι’ αυτά. Επιτρέψτε μου να πω ότι ούτε το κόμμα σας το έχει συλλάβει αυτό, ούτε κανένα κόμμα έπραξε τίποτα διαχρονικά γι’ αυτό, αν θέλετε να είμαστε τίμιοι και με τον εαυτό μας και με τα κόμματά μας και με την προοπτική του αρχιπελάγους.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Παρακαλώ, κύριοι συνάδελφοι, ο κύριος Υπουργός σας άκουσε με θρησκευτική ευλάβεια. Αφήστε τον Υπουργό να αναπτύξει τις απόψεις του. Από εκεί και πέρα θα δευτερολογήσει η Κοινοβουλευτική σας Εκπρόσωπος.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Επαναλαμβάνω, γιατί προφανώς δεν με ακούσατε. Γιατί αν με ακούγατε, δεν θα κάνατε αυτές τις δευτερολογίες, όπου επανήλθατε και μου είπατε για εκείνο που σταμάτησε, για εκείνο που δεν έγινε. Εντάξει, θα μπορούσαμε το επίπεδο της συζήτησης να το κρατήσουμε εκεί. Θα ήταν ενδιαφέρον, δεν λέω. Αλλά το μεγάλο πρόβλημα -το επαναλαμβάνω- που αν δεν λυθεί επειγόντως, δεν θα αλλάξει η μοίρα των νησιών, είναι αυτό το οποίο έχει δύο όψεις. Η μία όψη είναι η χάραξη των πολιτικών και η άλλη το κανονιστικό πλαίσιο των πολιτικών.
Είχα φέρει να σας δώσω το εξής: Ανέθεσα στο Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Δημόσιας Διοίκησης, όπου επικεφαλής είναι ο κ. Φλωραϊτης, να μου καταγράψει τις διαφοροποιήσεις που υπάρχουν στη δική μας νομοθεσία και στην κοινοτική νομοθεσία. Ξέρετε πότε υπάρχουν διαφοροποιήσεις για τα νησιά; Η συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι από αγώνες δικούς σας, των συναδέλφων των νησιών, που εκλιπαρείτε μεταμεσονύχτιες ώρες για να περάσετε μία τροπολογία. Αυτή είναι η μοίρα των νησιών; Αυτή πρέπει να είναι ή πρέπει σε κάθε νομοσχέδιο να υπάρχει ειδική παράγραφος για τα νησιά; Πώς θα υπάρξει όμως; Με ευχολόγια; Πρέπει να επιβληθεί. Πώς θα επιβληθεί; Θα επιβληθεί κανονιστικά με ένα Υπουργείο Αιγαίου, που θα έχει τέτοιο ρόλο.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΖΩΑΝΝΟΣ: Πρωθυπουργό δεν έχουμε;
ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Με συγχωρείτε, δεν είναι μόνο θέμα Πρωθυπουργού. Εγώ το θέτω στον Πρωθυπουργό και θα το θέσω και σε όλα τα πολιτικά κόμματα. Γιατί αν δεν γίνει αυτό, δεν γίνεται τίποτα.
Ακούστε τώρα και για τις πολιτικές, μια και είπατε πολλά, όπως για το λάδι, για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, για την ανεργία. Σας είπα, αλλά φαίνεται ότι δεν με ακούσατε. Ακόμα και στον πυρήνα τους αυτές οι έννοιες, στη διαμόρφωσή τους, έχουν άλλη μορφή στο αρχιπέλαγος. Για παράδειγμα, για τον αγρότη, όπως τον έχουμε ορίσει και κανονιστικά, τι λέμε; Λέμε “μητρώο αγροτών”. Ποιοι είναι; Είναι αυτοί που έχουν το 50% του εισοδήματος. ‘Ε, σας πληροφορώ ότι με αυτό μόνο, ως βάση, στα νησιά εκτοπίζουμε το 80% των αγροτών. Γιατί η ιδιομορφία των νησιών είναι τέτοια, όπου ο αγρότης είναι και λίγο οικοδόμος, κάνει και λίγο τουριστικές επιχειρήσεις. ‘Αρα, έχει άλλη περιγραφή. Ο άνεργος επίσης. Ο πολίτης του Αιγαίου -για να πάρουμε το κορυφαίο θέμα- είναι άλλο πράγμα στο αρχιπέλαγος. Και δεν είναι ισότιμος πολίτης σύμφωνα με το Σύνταγμα. Δεν πρέπει να πούμε ότι στις μεταφορές και στις επικοινωνίες -υπαινίχθηκε κάτι ο κ. Δραγασάκης και εγώ θα το εισηγηθώ αυτό- το κόστος μεταφοράς ανθρώπων και εμπορευμάτων πρέπει να είναι το ίδιο με τη στεριανή Ελλάδα; Αυτό δεν σημαίνει συνταγματική ισότητα των πολιτών; Δεν πρέπει να πούμε ότι το επίπεδο της εκπαίδευσης, της υγείας, οι διαδικασίες της ανάπτυξης, είναι οι ίδιες στο αρχιπέλαγος με την υπόλοιπη Ελλάδα; Το έχουμε πει ποτέ ως πολιτικοί αυτό; Δεν το έχουμε πει ποτέ. Το λέμε σπασμωδικά, κομπλεξικά, αμυντικά! Και εγώ ήθελα να αξιοποιήσω αυτήν τη συζήτηση εδώ, προκειμένου να πάμε τα πράγματα αλλού. Γι’αυτό με είδατε να μη σχολιάζω τα μικρά προβλήματα. Τι να σας πω; Να πάρω τους καταλόγους, πόσο προχώρησαν τα έργα επί Νέας Δημοκρατίας, όπως γίνεται συνήθως εδώ; Αυτό θα ήταν μία καλή κατάθεση για τα νησιά μας; Κατά τη γνώμη μου δεν θα ήταν.
Εγώ ήρθα σήμερα όχι να αρχίσω μαζί σας διαξιφισμούς, αλλά για να κάνω κατάθεση σαν πολιτικός! ‘Ηρθα να κάνω και απολογία σαν πολιτικός, αν θέλετε! Να απολογηθώ και σαν στεργιανός πολιτικός, γιατί είχαμε “τύφλα” όλα αυτά τα χρόνια, όλοι οι στεργιανοί πολιτικοί. Και, παρακαλώ, αυτό το μήνυμα να πάει παντού. Αυτό που έχουμε κάνει στα νησιά μας είναι ελάχιστο σε σχέση με αυτό που οφείλουμε. Και είστε οι μόνοι οι οποίοι δώσατε αγώνα ζωής, ξεκινώντας από το συνάδελφο κ. Κοσμά, που ήταν ο πρώτος στο Υπουργείο και παλαιότερος στην Αίθουσα εκ των Αιγαιοπελαγητών και καταλήγοντας σε όλους σας.
Πόσο δυνατή μπορεί να είναι η φωνή μου; Σας παρακαλώ, το λέω και στους δημάρχους και στους περιφερειάρχες, επιτέλους και οι υποδομές είναι καλές και καλά κάνετε και τις προωθείτε, δώστε όμως τη μεγάλη μάχη. Η μεγάλη μάχη είναι, επιτέλους, αυτή η χώρα να αποκτήσει νησιώτικες πολιτικές. Αν δεν γίνει αυτό, τα νησιά ποτέ, όσα πακέτα και αν έρθουν, δεν θα δουν στον ήλιο μοίρα.
Ποια είναι η πρόταση, αν θέλετε να δείτε ένα αποτέλεσμα; Εθνική συνεννόηση -βεβαίως δεν είναι κατάλληλη περίοδος, γιατί είναι προεκλογική-αμέσως μετά τις εκλογές, εγώ θα προτείνω στο κόμμα μου να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμά του, προκειμένου να αρχίσει εδώ και τώρα η χώρα να δημιουργεί τους θεσμούς εκείνους, οι οποίοι απαιτούνται για να υπάρξουν νησιώτικες περιοχές στη χώρα, προκειμένου όσον αφορά κάθε Υπουργό που σχεδιάζει οτιδήποτε και αν σχεδιάζει και όπως και αν αποτυπώνεται, με νόμο, με υπουργική απόφαση, με προεδρικό διάταγμα, να υπάρχει υποχρεωτικό κεφάλαιο για τα νησιά, που σήμερα είναι ανύπαρκτο. Και όταν δεν υπάρχει κανονιστικό πλαίσιο, όσοι Υπουργοί και αν υπάρχουν, όσοι άνθρωποι και Βουλευτές και αν αγωνίζονται, δεν θα βγει αποτέλεσμα. Γιατί η πολιτική δεν είναι κανόνας ευγενείας. Εγώ πηγαίνω και μιλάω στους συναδέλφους, αλλά αν θέλουν με ακούν και αν θέλουν με αγνοούν. Γι’αυτό είναι οι θεσμοί, για να υπάρχει μία ισορροπία στη χώρα, ανάλογα με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει.
‘Ετσι, λοιπόν, θα ήθελα να τελειώσω. Δεν θα ήθελα με τίποτε να αντιπαρατεθώ μαζί σας. Και ο λόγος είναι ότι αισθάνομαι ότι έχω μεγάλες ευθύνες, όσες μου αναλογούν σαν στεριανός πολιτικός, γι’αυτό το μεγάλο έλλειμμα στα νησιά μας και στο αρχιπέλαγος. Ελπίζω να είναι αφορμή αυτή η σημερινή συζήτηση, να αλλάξουν τα πράγματα, να αλλάξουν όμως ριζικά όχι στα μικρά -τα μικρά έτσι κι αλλιώς τα παλεύουμε, θα βελτιωθούν- αλλά στα μεγάλα. Και τα μεγάλα είναι η καθιέρωση νησιώτικων πολιτικών της χώρας στο κορυφαίο δυνατό επίπεδο. Και ποιο είναι το κορυφαίο επίπεδο; Το πολιτικό σύστημα της χώρας, τα πολιτικά κόμματα, τα προγράμματά τους, το Εθνικό Κοινοβούλιο και η αναβάθμιση του Υπουργείου, όχι με πιστώσεις και τέτοια πράγματα, αλλά σε ό,τι έχει σχέση με τη δυνατότητα του Υπουργείου να παρεμβαίνει κανονιστικά στη διαμόρφωση όλων των πολιτικών της χώρας.
Ευχαριστώ.